Uzmanlar önümüzdeki yüzyýlda en deðerli þeyin bilgi olacaðýný söylemektedirler. Ancak burada önemli olan doðru zamanda, doðru bilgiye ulaþabilmektir. Bu nedenle,önümüzdeki yýllarda, iletiþim araçlarýný kullanarak, seminer, konferans, sempozyum vb. toplantýlar aracýlýðý ile halkýn doðru bilgilendirilmesi gündeme gelecektir. Bunun yaný sýra, bilginin daha öznel ve daha karmaþýk hale gelmesi, bilgiye mühendislik yöntemleriyle yaklaþmayý zorunlu kýlacaktýr. Özellikle, toplumun gündemine bazý konularýn girmesi için çaba sarf eden dernek, vakýf vb. kamu yararý güden kuruluþlar, enformasyon mühendisliði mesleðine gereksinim duymaktadýrlar. Enformasyon mühendisleri, uzmanlarý bir araya getirerek, en doðru bilgiyi topluma ulaþtýrýrlar.

Ergonomi Mühendisliði

Ergonomi Mühendisliði Çaðdaþ üretim araçlarý, artýk, kurum içi görsel düzenlemelerden, kullanýlan araç-gerecin tasarýmýna, yerleþim alanlarýný kullaným biçimine dek her þeyi yeniden gözden geçirip planlayan ve adýna "Ergonomi" denen yeni bir bilim dalýnýn ortaya çýkmasýna sebep olmuþtur. Özellikle ülkemizde pek fazla geçmiþi olmayan ergonomi bilim dalý, dünyadaki geliþimine paralel olarak, Türkiye'de de bir mühendislik alaný olmaya baþlayacaktýr. Zira, klasik olarak ergonomi bilim dalýnýn iþ yerlerini sadece düzenleyen bir bilim olduðu anlayýþý giderek yerini, çalýþanlarýn verimini ve kapasitesini arttýrmayý amaçlayan çaðdaþ bir anlayýþa terk etmektedir. Ergonomi mühendislerinin asýl görevi, çalýþanlarýn verimini arttýrmak için ergonomik ortamý daha da geliþtirmektir. Çalýþma yerinin tasarýmý ideal ölçülerde olsa da, zaman zaman iþ veriminde görülen düþüþleri ortadan kaldýrmaya yönelik çözümler üretmek gerekmektedir. Bu itibarla, iþletmelerdeki iþ akýþ ve çalýþma sistemleri ne kadar iyi planlanýrsa planlansýn ,ergonomi mühendisinin yaratýcý düzenlemeleri esas alýnmalýdýr. Ýyi bir ergonomi mühendisinin sorunlara pratik çözümler üretebilmesi, yaratýcý ve dinamik olmasý ve insan iliþkilerinde baþarýlý olmasý gerekmektedir. Ergonomi mühendisi olabilmek için, Ergonomi, Endüstri Mühendisliði ya da Ýþletme Mühendisliði eðitimi almýþ olmak gerekmektedir. Ergonomi Mühendisleri, finans kurumlarýnda ve endüstri kuruluþlarýnda çalýþýrlar.

Genetik Mühendisliði

Genetik Mühendisliði Teknolojinin geliþmesi yanýnda dünya nüfusunun da inanýlmaz bir tempoda artmasý insanoðlunun karþýsýna yeni sorunlar çýkartmaktadýr. Ýnsanlarý bu kadar büyük ve yoðun sorunlarla baþ edebilmeleri için gerek bedensel, gerek zihinsel açýdan güçlü olmalarý gerekmektedir. Genetik mühendisi, baþta insan olmak üzere tüm canlýlarýn fizyolojik, biyolojik ve zihinsel özelliklerini istenen ideal ölçülere ulaþtýrmak için genetik çalýþmalar yaparlar. Ýyi bir genetik mühendisi olabilmek için, deney yapmaktan hoþlanmak , baþarýsýzlýktan yýlmayan sabýrlý bir yapýya sahip olmak,ayrýntýlara dikkat etmek, ekip çalýþmasýna yatkýn olmak ve en önemlisi de yüksek bir mesleki ve insani sorumluluða sahip olmak gerekmektedir. Genetik mühendislerinin baþta týp olmak üzere Biyoloji, Ziraat Mühendisliði veya Kimya Mühendisliði alanlarýndan birinden yetiþmeleri gerekmektedir.

Network Mühendisliði

Bilgisayarýn hayatýn her alanýna girmesiyle birlikte, gerek ofis gerekse daha geniþ bir fiziksel alan içinde, var olan bilgi kaynaklarýnýn diðer sistemlerle uyumlu bir þekilde bütünleþtirilmesi önem kazanmaya baþlamýþtýr. Hedef, bilgisayar da üretilen bilginin ortak bir havuzda toplanarak daha rasyonel kullanýlmasýdýr. Buna ek olarak, ana elektronik gücün daha akýlcý kullanýlmasý esas sorunu oluþturacaktýr. Maliyet unsurlarýnýn en az düzeye indirilerek bilgiye daha ucuz ve yaygýn þekilde ulaþýlmak istenmesi ve bilgi sistemleri arasýndaki baðlantýnýn kurulmasýnýn zorunlu hale gelmesi Network mühendisine duyulan ihtiyacý arttýracaktýr. Network mühendisi, bilgisayar aðýrlýklý sistemler arasýnda, en uygun haberleþme yöntemini saptar(en uygun network aðýný seçer), sistemi kurar ve iþletimi açar. Ýyi bir network mühendisi olabilmek için karmaþýk bir bütünü öðelerine ayýrabilme gücüne (analizci kafa yapýsýna) ve yaratýcý bir kiþiliðe sahip olmak gerekmektedir. Ayrýca network mühendisi, ekip çalýþmasýna yatkýn ve insan iliþkilerinde baþarýlý olmalýdýr. Network mühendislerinin, bilgisayar mühendisliði veya elektronik mühendisliði eðitimi görmüþ olmalarý gerekmektedir.

Otomasyon Mühendisliði

Dünyada yaþanan bütünleþme süreci sonunda,üretilen ürünler sadece o ülkede deðil ,dünyanýn her yerinde alýcý bulabilir hale gelmiþtir. Kaliteli, ucuz ve standartlarý belli mal üreten iþletmelerin rekabet gücü artmaktadýr. Kaliteli ucuz ve bol miktarda üretim ise ancak otomasyonla mümkün olabilmektedir. Otomasyon, endüstride, yönetimde ve bilimsel çalýþma alanlarýnda insan aracýlýðý olmadan, iþlerin otomatik olarak yapýlmasýdýr. Otomasyon mühendisleri, fabrikadaki üretim iþlerinin tümünün bilgisayarlar aracýlýðý ile yapýlmasýný saðlar ve üretimle ilgili sorunlarý çözerler. Ayrýca üretim sürecinde ,insanlarýn yerine çalýþtýrýlan robotlarý programlarlar. Otomasyon mühendisi olmak isteyen bir kiþi, mühendislik için gereken niteliklerden baþka yaratýcýlýk ve analizci düþünme gücü gibi özelliklere üst düzeyde sahip olmalýdýr. Bunun yaný sýra bilgisayar programlama dillerini ve üretim sürecinde yapýlan iþlemleri iyi bilmelidir. Otomasyon mühendisliði eðitimini doðrudan veren bir eðitim kurumu yoktur. Ancak bilgisayar ve elektronik mühendisleri uzmanlaþarak otomasyon mühendisi olabilirler. Otomasyon mühendisleri, fabrika ortamýnda çalýþýrlar.

Tasarým Mühendisliði

Uluslararasý rekabete açýlmayý hedefleyen tüm firmalar, özellikle Avrupa Birliði üyesi ülkelerle iþ yapacak firmalar, artýk dýþ ülkelere kalitesiz ürünler satamayacaklardýr. Bu itibarla, tüm firmalar, gerek yurt dýþýnda gerek yurt içinde yabancý ülkelerle yarýþabilmek için kaliteli, ucuz ve çekici ürünler üretmelidirler. Dýþ pazarlarda Türk firmalarýndan talep edilen ürünlerin, rakip ülke firmalarýnýn ürettiði ürünlerden daha cazip olmasý kaçýnýlmaz bir hale gelmiþtir. Dolayýsýyla, halen Türk firmalarýnýn en fazla gereksinim duyduklarý tasarým konusu, önümüzdeki yýllarda önemini giderek daha da arttýracaktýr. Tasarým mühendisi, çalýþtýðý firmanýn ürünlerini, dýþ pazarlarýn talebine göre yeniden tasarlayarak, firmasýnýn dýþ pazarlarda rekabetçi çizgisini sürdürmesini saðlar. Ýyi bir tasarým mühendisi, öncelikle dýþ pazarlarý çok iyi takip etmelidir. Yabancý dil bilmeli ve yabancý ülkeler insanlarýnýn kültür yapýlarýný ve tüketim alýþkanlýklarýný bilerek, ürünü ona göre þekillendirmelidir. Bunun için meraklý, araþtýrmacý ve yaratýcý bir kiþi olmalýdýr. Tüm mühendislik bilimlerinden mezun olanlar, tasarým mühendisi olarak uzmanlaþabilirler. Tasarým mühendisleri özellikle dýþ pazarlara dönük çalýþan ihracatçý firmalarla çalýþabilirler.

Týp Mühendisliði

Teknoloji ve bilimin inanýlmaz bir þekilde geliþmesi elbette ki beraberinde bir takým sorunlarý da getirmektedir. Yeni buluþlar ,insanlara bir takým yararlar saðlarken, zaman zaman da insan saðlýðýný tehdit eder hale gelmektedir. Hatta bu geliþmelerin bir sonucu olarak ta pek çok yeni hastalýk ortaya çýkmýþtýr. Örneðin, nükleer santraller ucuz ve çok miktarda enerji üretirken, buralarda meydana gelen nükleer sýzýntýlar, radyasyon sebebiyle insanlarýn kanser olmalarýna sebep olmaktadýr. Ýnsanoðlu binlerce yýldýr tanýdýðý ve bildiði hemen hemen tüm hastalýklara çare bulabilmiþtir. Ancak teknolojik geliþmelere baðlý olan hastalýklarýn teþhisi ve tedavisi yine teknolojinin geliþmesiyle mümkün olabilmektedir. Týp mühendisi, hastalýklarýn teþhis ve tedavisine yardýmcý olacak daha geliþmiþ cihazlarý geliþtirir.

Uluslararasý Ýliþkiler

Bu programda dünya devletlerinin oluþturduðu uluslararasý sistemin tarihi, geçirdiði evreler, sistemin siyasi, ekonomik ve hukuksal yapýsý, iþleyiþi gibi konularda, Türkiye'nin bu sistem içinde yerine ve dýþ iliþkilerine özel aðýrlýk verilerek eðitim yapýlýr. Uluslararasý iliþkiler programýnda uluslararasý iliþkiler, Türk dýþ politikasý, devletler hukuku, siyasal tarih, siyaset bilimi, toplumbilim, ekonomi gibi dersler okutulur. Bu bölüme girmek isteyenlerin düþüncelerini söz ve yazý ile en etkin biçimde iletebilen, tarih, sosyoloji, psikoloji, hukuk, ekonomi alanlarýna ilgi duyan, en az bir yabancý dili iyi bilen, insan iliþkilerinde baþarýlý kimseler olmalarý gerekir. Bu bölümde diplomasi alanýna uzman yetiþtirildiði düþünülürse, bu mesleðin üyesi olacak bir kimse için, temsil niteliðine ve genel kültüre sahip olma ve insan iliþkilerinde baþarýlý olma, aranan en önemli niteliklerdir. Uluslararasý iliþkiler bölümünü bitirenler açýlan sýnavlarda baþarý gösterirlerse diplomasý alanýnda çeþitli unvanlarla görev alabilir. Diplomat, devletin bir baþka ülkede temsilcisi olup kendi ülkesi ile gönderildiði ülke arasýndaki iliþkileri yürütür. Temsil görevini yürüttüðü ülkenin hükümeti ile kendi hükümeti arasýndaki diplomatik iliþkileri düzenler. Mezunlar diðer siyaset bilimi mezunlarýnýn çalýþtýklarý alanlarda, onlarýn yaptýklarý görevleri yapabilirler. Yerel ve uluslar arasý bankalarda ticari iþlemler yürütürler. Üniversitelerin bu bölümlerini bitirenlerin çalýþabilecekleri alanlar oldukça çeþitlidir. En önemli çalýþma alanlarý arasýnda, baþta Dýþiþleri Bakanlýðý olmak üzere Maliye ve Gümrük Bakanlýðý, Kültür Bakanlýðý ve Turizm Bakanlýðý gibi devlet daireleri, özel þirketler ve çeþitli kitle haberleþme kuruluþlarý ve uluslararasý bankalar sayýlabilir.

Kamu Yönetimi

Kamu programýnýn amacý devlet teþkilatýnýn çeþitli kademelerinde sistemin ekonomik ve sosyal yönden geliþmesinden sorumlu elemanlarý yetiþtirmek ve bu konuda araþtýrma yapmaktýr. Kamu yönetimi programýnda siyaset ve sosyal bilimler, yönetim bilimleri, kentleþme ve çevre sorunlarý, siyasal teoriler, siyasal düþünceler tarihi, devlet olgusu ve kökeni, siyasal iktidar, siyasal rejimler, anayasa, hukuk gibi alanlara iliþkin dersler okutulmaktadýr. Bu alanda çalýþmak isteyenlerin üstün bir genel akademik yeteneðe sahip, düþüncelerini yazýlý ya da sözlü olarak ifade edebilen, sosyoloji, psikoloji, mantýk, felsefe ve tarihe meraklý ve bu alanlarda iyi yetiþmiþ kimseler olmalarý gerekir. Ayrýca, halkla ve üst makamlarla devamlý etkileþim halinde çalýþan yöneticilerin saðlam bir mantýða, inandýrma gücüne, insan davranýþlarýnýn nedenlerini algýlama yeteneklerine sahip olmasý beklenir. Üniversitelerin kamu yönetimini bitirenler çalýþtýklarý kurumda pozisyonlarýna göre " Kaymakam ", " Müfettiþ ", " Yönetici " gibi unvanlar alýrlar. Devlet sektöründe çalýþan kamu yöneticisi, hükümet tarafýndan, uygulanmak üzere gönderilen kanun ve emirlerin ilgili dairelere iletilmesini ve bunlarýn uygulanmasýna saðlar; yanlýþ ve eksik uygulama olup olmadýðýný denetler, halkýn dilek ve þikayetlerini dinler, ilgili yerlere havale eder. Özellikle vali ve kaymakam gibi kamu yöneticileri, bulunduklarý il veya ilçelerin güvenliðinden, ekonomik ve sosyal yönden geliþmelerinden sorumludurlar. Diðer resmi ve özel kuruluþlarýn yönetim birimlerinde yönetici olarak çalýþan mezunlar kanun ve yönetmeliklerin uygulamasýný saðlar, bu konuda diðer personeli denetler, kýsaca yönetim biliminin ilkelerini çalýþtýðý kurumda uygular. Kamu yönetimi mezunlarý baþta Ýçiþleri Bakanlýðý olmak üzere bakanlýklarýn tümünde idari görevlerde çalýþabilirler; özel sektörde yönetim mekanizmasýnýn çeþitli kademelerinde görev alabilirler.

Hukuk

Hukuk programýnýn amacý, toplumda bireylerin birbirleri ile ve devletle veya devletlerin birbirleriyle iliþkilerini düzenleyen yasalarýn uygulanmasý sýrasýnda ortaya çýkacak anlaþmazlýklarýn çözümü konusunda çalýþacak hukukçularý yetiþtirmek ve bu alanda araþtýrma yapmaktýr. Hukuk programýnda hukuk felsefesi ve sosyolojisi, Türk hukuk tarihi, anayasa hukuku, Roma özel hukuku, medeni hukuk, idare hukuku, devletler umumi hukuku, Ýslam hukuku, borçlar hukuku, ceza hukuku, ticaret hukuku ve vergi hukuku gibi meslek dersleri verilir. Hukuk fakültesinde baþarýlý olabilmek için öðrencinin lisede aldýðý felsefe, mantýk, sosyoloji, kompozisyon ve Türkçe derslerinde baþarýlý olmasý beklenir. Hukuk fakültesi mezunlarý hangi alanda çalýþýrlarsa çalýþsýnlar üstün bir akademik yeteneðe, ikna gücüne, saðlam bir mantýk ve seziye sahip olmalýdýrlar. Hukuk fakültesine girmek isteyenler hukukun, sorumluluðu çok fazla olan bir meslek alaný olduðunu, sürekli çalýþma, okuma ve araþtýrma gerektirdiðini öncelikle kabul etmelidirler. Sabýr ve anlayýþ da bu alanda baþarý için gerekli niteliklerdir. Hukuk fakültesinde 4 yýllýk lisans programýný tamamlayanlar daha sonra yaptýklarý stajýn konusuna göre genellikle "Hakim", "Savcý" ve "Avukat" unvanlarý ile çalýþmaktadýrlar. Bir kýsmý da "Danýþman" olarak görev yapar. Hakim mahkemede, vatandaþlar arasýnda çýkan anlaþmazlýklarýn hukuk kurallarý çerçevesinde çözülmesine çalýþýr. Hakim veya savcý olabilmek için bir hukuk fakültesini bitirdikten sonra mahkemelerde staj yapmak gereklidir. Hakim veya savcý olmak isteyen bir kimse hukuk fakültesini bitirdikten sonra Adalet Bakanlýðýna baþvurur. Ýsteklilerin ihtiyaçtan fazla olmasý halinde stajyer atamalarýnda hukuk diplomasýnýn derecesine bakýlýr. Ayný dereceye sahip olanlar arasýnda önce baþvuranlar sonrakilere, doktora yapmýþ olanlar hepsine tercih edilir. Stajyerlik dönemini bitirenlerin atanacaklarý yer kura ile belirlenir. Hakimlere ve savcýlara, kendi yasalarý hükümlerince bazý maddi ayrýcalýklar tanýnmýþtýr. Bu ayrýcalýklar, iki yýlda bir ilerleme (diðer memurlar 3 yýlda bir derece ilerlemesi yapar), maaþlarýnýn yarýdan fazlasý kadar tazminattýr. Hakimlerin, görevleri gereði, siyasal etkilerden uzak tutulmalarý ve kendilerini güvenlikte hissetmeleri için bazý önlemler alýnmýþtýr. Sözgeliþi, kendileri istemedikçe, hastalýk veya yüz kýzartýcý bir suç iþlemiþ olma durumlarý dýþýnda, Anayasa' da gösterilen yaþtan önce iþten çýkarýlamazlar, emekliye ayrýlamazlar. Avukatlýk genellikle serbest yürütülen bir meslektir. Avukatlar insanlarýn hukuki sorunlarýyla uðraþýrlar. Avukat kendisine baþvuranýn þikayetini dinler, gerekirse davanýn açýlmasý için yol gösterir, savunmayý hazýrlar ve mahkemede yargýca yazýlý ya da sözlü olarak sunar, davayý kovuþturur, gerekirse olay yerine gidip keþif yapan mahkeme heyetine katýlýr. Avukat olmak isteyen bir kimsenin hukuk fakültesini bitirdikten sonra bir yýl staj yapmasý gerekir. Staj süresinin yarýsý mahkemelerde, yarýsý tecrübeli bir avukatýn yanýnda geçer. Eðitimini baþarý ile tamamlayan bir avukat bir yazýhane açarak dava kabul etmeye baþlayabilir. Bazý avukatlar kamu kuruluþlarýnda ve özel kuruluþlarda avukat veya hukuk müþaviri olarak görev alýrlar. Her avukat, avukatlýk mesleðini yürütmek için meslek üyelerinin çalýþmalarýný denetleyen bir kuruluþ olan Türkiye Barolar Birliðine kaydolmak zorundadýr. Avukatlýk mesleðinde iþ bulma olanaðý; bulunulan bölgenin ekonomik ve toplumsal koþullarýna ve avukatýn yeteneklerine baðlýdýr. Bunun dýþýnda, hukuk fakültesini bitirenler hukuk danýþmanlýðý, müfettiþlik, hariciye meslek memurluðu gibi mesleklerde de iþ bulabilmektedirler.

Çalýþlma Ekonomisi ve Endüstri Ýliþkileri

Çalýþma ekonomisi ve endüstri iliþkileri programýnda iþçi-iþveren iliþkileri, sosyal güvenlik, endüstriyel demokrasi, servet ve gelir politikasý, uluslararasý planda sosyal politika konularýnda eðitim yapýlýr. Üniversitelerin bu programýnda hukuk, ekonomi, maliye, iþletmecilik ve yönetim bilimlerine iliþkin derslerle matematik, sosyal düþünceler ve sosyal politika tarihi, sosyal politika, çalýþma ekonomisi, sendikacýlýk, sosyal güvenlik, endüstriyel demokrasi, gelir ve servet daðýlýmý, ücretler, kentleþme ve konut politikasý, Türkiye ekonomisi ve sosyal yapýsý, kooperatifçilik, çalýþma sosyolojisi ve psikolojisi, istatistik gibi dersler okutulur. Bu alanda öðrenim yapmak isteyenlerin ekonomi ve sosyolojiye karþý ilgili, üstün akademik yeteneðe ve ikna gücüne sahip ve insanlarla iyi iliþkiler kurabilen kimseler beklenir. Çalýþma ekonomisi ve endüstri iliþkileri programýný bitirenler "Çalýþma Ekonomisti" unvaný ile iþ piyasasý, sosyal sigorta, iþ mevzuatý, toplu sözleþme ve sendikacýlýk konularýnda araþtýrma ve incelemeler yaparak, öneriler geliþtirirler. Çalýþma ekonomistleri ayrýca, devletin genel sosyal politikasý ile sosyal güvenlik ve endüstri iliþkileri politikasýnýn planlanma, düzenlenme ve geliþtirilmesinde; ilgili bakanlýk ve kamu kuruluþlarýnda, sosyal iþlerin düzenlenme ve yürütülmesinde; kamu iktisadi teþebbüsleri ve özel sektör iþletmelerinin çalýþma, iþçi-iþveren iliþkileri ile diðer sosyal iþlerinin düzenlenmesi ve yönetiminde de etkili bir rol oynarlar. Bu alanda öðrenim görenler, DPT'de, Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýnýn yurtdýþý ve yurtiçi ünitelerinde, SSK, Baðkur, T.C. Emekli Sandýðý gibi sosyal güvenlik kurumlarýnda, müfettiþ veya uzman olarak kamu iktisadi teþebbüsleri ve özel iþletmelerin endüstriyel iliþkiler ve sosyal iþler bölümlerinin yöneticilik ve danýþmanlýk hizmetlerinde çalýþabilirler. Çalýþma ekonomistlerinin önemli bir çalýþma alaný ise sendikalarda danýþmanlýktýr. Çalýþma ekonomistleri ayrýca kamu yönetimi, iktisat ve iþletme bölümleri mezunlarýnýn çalýþabilecekleri öteki alanlarda da görev alabilirler. Özel sektörde ilerleme kiþisel yeteneðe ve yabancý dil bilmeye baðlýdýr.

Psikoloji

Psikoloji bölümü, insan davranýþlarýnýn gözlem ve deney yöntemlerini kullanarak bilimsel bir biçimde incelenmesi ve nedenlerinin ortaya çýkarýlmasý konularýnda eðitim ve araþtýrma yapar. Psikoloji, kuramsal ve uygulamalý psikoloji adý altýnda iki dala ayrýlýr. Kuramsal Psikoloji: Bu dal, öðrenme, düþünme, güdülenme gibi psikolojik süreçlerle ilgilidir. Ýnsan ve hayvanlar üzerinde laboratuvarda deneyler yaparak psikolojik olaylarý inceleyen "Deneysel Psikoloji", davranýþlarýn fizyolojik temellerini araþtýran "Fizyolojik Psikoloji", toplum tarafýndan etkilenen insan davranýþlarýný inceleyen "Sosyal Psikoloji", insanda düþünme, öðrenme, duygu ve heyecan gibi psikolojik süreçlerin geliþimini inceleyen "Geliþim Psikolojisi" ve normal dýþý davranýþlarý inceleyen "Anormaller Psikolojisi" kuramsal psikoloji grubuna girer. Uygulamalý Psikoloji: Kuramsal psikolojinin verileri günlük yaþamda insan davranýþlarý ile ilgili sorunlarý gidermede kullanýlýr. Ýleri derecede uyum bozukluðu gösteren kimselerin davranýþlarýnýn nedenlerini ve tedavi yöntemlerini inceleyen "Klinik Psikoloji"; endüstride üretimi artýrmak için en uygun elemanlarýn seçimini ve çalýþma ortamýnda olumlu iliþkiler kurulmasýný saðlayan, tüketicinin isteklerini saptayan "Endüstri Psikolojisi"; hafif uyum sorunlarý olan kimselere yardým yollarýný araþtýran "Danýþma Psikolojisi"; okulda öðrenme sürecini ve öðrencilerin baþarýsýzlýk sorunlarýný inceleyen "Okul Psikolojisi" uygulamalý psikolojinin baþlýca alanlarýdýr. Psikoloji programýnda temel felsefe, mantýk, istatistik ve sosyoloji gibi temel konularda verilen dersler ile psikolojiye giriþ, öðrenme psikolojisi, deneysel psikoloji, çaðdaþ psikoloji akýmlarý, geliþim psikolojisi (çocukluk, gençlik, yetiþkinlik, yaþlýlýk), fizyolojik psikoloji, psikolojik testler, zekâ-kiþilik psikolojisi, anormal davranýþ psikolojisi gibi alan dersleri verilmektedir. Ayrýca uygulamalý dersler laboratuvarlarda ve sahada sürdürülür. Psikoloji eðitimi görmek isteyen bir öðrencinin normalin üzerinde akademik yeteneðe sahip olmasý, psikoloji yanýnda felsefe, sosyoloji ve matematiðe ilgi duymasý, ayrýca insanlarý anlamaya istekli, bilimsel meraka sahip bir kimse olmasý gerekir. Psikoloji bölümünü bitirenler "Psikolog" unvaný ile görev almaktadýrlar. Psikologlar genellikle uygulama alanýnda çalýþýrlar. Bir psikolog, çalýþtýðý kurumun niteliðine göre, ilgilendiði bireylere test, envanter gibi psikolojik ölçme araçlarý uygular, bireylerle görüþme yapar, sorunlarýný anlamaya ve uygun çözümler bulunmasýna yardýmcý olmaya çalýþýr. Araþtýrma ve eðitim alanýnda çalýþanlar gerekli ölçme araçlarýný ve insan davranýþlarýný deðiþtirme yöntemlerini geliþtirirler. Bugün ülkemizde psikologlar Saðlýk Bakanlýðýna ve üniversitelere baðlý ruh ve sinir hastanelerinde, ruh saðlýðý merkezlerinde, kreþ ve çocuk bakýmevlerinde, huzurevlerinde, çocuk ýslahevleri ve cezaevlerinde psikolog; rehberlik ve araþtýrma merkezlerinde okul psikoloðu olarak görev almaktadýrlar. Halen psikologlar için özel ya da resmi endüstri kuruluþlarýnda çalýþma olanaðý sýnýrlýdýr. Ancak endüstri geliþtikçe ve iyi eleman yetiþtikçe bu alanlarda da psikologlarýn iþ bulma olanaklarýnýn artacaðý söylenebilir. Son zamanlarda bazý psikologlarýn özel olarak iþyeri açtýklarý da gözlenmektedir. Psikoloji bölümünü bitiren bir kimse, eðitimi sýrasýnda felsefe, sosyoloji gibi alanlarda yeterli düzeyde eðitim görmüþ olmak ve öðretmenlik sertifikasý almak koþulu ile orta dereceli okullarda felsefe grubu öðretmeni olarak görev alabilir. Halen rehberlik ve araþtýrma merkezlerinde okul psikologlarýna ve kliniklerde psikologlara gereksinme duyulmaktadýr. Mevcut ve açýlmakta olan üniversitelerin de psikoloji alanýnda öðretim elemanlarýna gereksinmeleri artmaktadýr. Bir psikoloji mezununun doyurucu bir iþ bulabilmesi için psikolojinin belli bir dalýnda lisansüstü eðitim görmesi gereklidir.

Rehberlik ve Psikolojik Danýþma

Rehberlik ve psikolojik danýþma programlarýnýn amacý, bireylerin geliþimlerini ve çevrelerine uyumlarýný güçleþtiren faktörleri ortadan kaldýrarak, onlara en üst düzeyde geliþme ortamý saðlama; gizil güçlerini geliþtirebilecekleri eðitim programlarýna ve mesleklere yönelmelerine yardýmcý olma konusunda çalýþacak elemanlarý yetiþtirmek ve bu alanda eðitim yapmaktýr. Rehberlik ve psikolojik danýþma programlarýnda eðitime giriþ, eðitim sosyolojisi, eðitim felsefesi, eðitim tarihi, istatistik ve araþtýrma gibi temel dersler yanýnda, öðrenme psikolojisi, çocukluk, gençlik psikolojisi, sosyal psikoloji, ölçme ve deðerlendirme, psikometri, ruh saðlýðý, rehberlik, psikolojik danýþma mesleki rehberlik, özel eðitim programlarý, uyumsuz çocuklarýn eðitimi, zihin özürlü çocuklarýn eðitimi,davranýþ bozukluklarý,klinik psikolojisi,kiþilik psikolojisi,danýþma kuramlarý gibi alan dersleri okutulmakta ve uygulamalar yaptýrýlmaktadýr. Rehberlik ve psikolojik danýþma programýna girmek isteyen bir kimsenin normalin üzerinde bir genel akademik yeteneðe sahip, sosyal bilimlere, özellikle psikolojiye ilgili ve bu alanda yetiþmiþ, hoþgörü sahibi, sabýrlý, insanlara içten sevgi ve saygý duyan, dinlemesini bilen, kendinden hoþnut, baþkalarýný olduklarý gibi kabul edebilen bir kimse olmalýdýr. Ýnsanlara yardým etmekten hoþlanan bir kimse için rehberlik, doyum saðlayýcý bir çalýþma alaný olabilir. Rehberlik ve psikolojik danýþma programý bitirenler okullarda Rehberlik ve Araþtýrma Merkezinde ve dershanelerde "Rehberlik Öðretmeni" olarak görev alýrlar. Rehberlik öðretmeni baþarýsýz veya uyum güçlüðü gösteren öðrencilerle veya onlarýn aileleri ile görüþür; onlarýn davranýþlarýný gözlemler, testler uygular ve sorunlarýn kaynaðýný ortaya çýkarmaya çalýþýr, tüm öðrencilerin, yetenek ve ilgilerine uygun programlara yönelmelerine ve saðlýklý bir kiþilik geliþtirmelerine yardýmcý olur; bunun için bireylere bireysel olarak veya gruplar halinde psikolojik danýþma ve rehberlik hizmeti verir, ailelere çocuk eðitimi konusunda danýþmanlýk yapar, özel eðitime ihtiyacý olan öðrencileri ilgili kurumlara havale eder. Rehberlik ve psikolojik danýþmanlýk programýný bitirenler resmi ve özel okullarda, özel dershanelerde, rehberlik ve araþtýrma merkezlerinde görev alabilirler. Sekiz yýllýk eðitim uygulamasýndan sonra okullarda rehber öðretmenlere duyulan gereksinme artmýþtýr. Ayrýca bu alanda eðitim görenler özel sektörde, insan kaynaklarý birimlerinde görev alabilmektedirler.

Halkla Ýliþkiler ve Tanýtým

Halkla Ýliþkiler ve Tanýtým programýnýn amacý, gerek kamu, gerekse özel sektör kuruluþlarýnýn halkla iliþkiler, reklam ve tanýtým birimlerinde çalýþacak nitelikli elemanlarý yetiþtirmek ve bu alanda araþtýrma yapmaktýr. Halkla iliþkiler programýnýn 4 yýllýk eðitim süresinin ilk iki yýlýnda sosyoloji, psikoloji, siyaset bilimleri, ekonomi, hukuk ve istatistik gibi temel dersler okutulmaktadýr. Daha sonraki yýllarda reklamcýlýk, fotoðrafçýlýk, iletiþim vb. konularda eðitim yapýlmaktadýr. Halkla iliþkiler ve tanýtým programýna girmek isteyen bir kimsenin sosyal bilimlere ilgili ve bu alanda baþarýlý, normalin üzerinde bir sözel yeteneðe ve ikna gücüne sahip, giriþken, insanlarla etkileþimde bulunmaktan hoþlanan, çevredeki kaynaklarý seferber edebilen, yaratýcý bir kiþi olmasý gerekir. Halkla iliþkiler programýný bitirenler çeþitli kurumlarda "Halkla Ýliþkiler ve Tanýtým Elemaný" olarak görev alýrlar. Hakla iliþkiler ve tanýtým alanýnda yetiþenler resmi ve özel kuruluþlarýn tanýtým birimlerinde, reklam ve kamuoyu araþtýrmalarý ile ilgili kuruluþlarda görev alabilirler.

Turizm Ýþletmeciliði ve Otelcilik

Turizm iþletmeciliði ve otelcilik programýnýn amacý, çaðdaþ turizm anlayýþýna uygun olarak, müþterinin her türlü ihtiyacýný karþýlamak üzere çok çeþitli hizmetleri veren modern otel, lokanta vb. turistik yerleri yönetecek personeli yetiþtirmektir. Turizm iþletmeciliði ve otelcilik programýnda ilk yýlda temel matematik, hukuk, ekonomi, istatistik, muhasebe dersleri verilir. Daha sonraki yýllarda Türkçe, turizm iþletmeleri ve yönetimi, pazarlama, konaklama tesisleri ve muhasebesi, personel yönetimi, turizm pazarlamasý, iþ hukuku, Türkiye'nin turizm coðrafyasý, halkla iliþkiler ve yabancý dil gibi zorunlu derslerin yanýnda, ikinci bir yabancý dilin de yer aldýðý seçmeli dersler verilmektedir. Eðitim kuramsal ve uygulamalý olarak sürdürülmektedir. Turizm ve otelcilik sektöründe çalýþmak isteyenlerin dinamik ve sosyal yönleri kuvvetli insanlar olmalarý gerekir. Ýnsanlarla iyi iletiþim kurabilmek, müþterilerle etkileþimi sürekli olan bir meslek için çok önemlidir. Kendine güvenen, güçlükler karþýsýnda þaþýrmayan, çabuk ve doðru karar verebilen, sabýr, nezaket ve anlayýþ vb. özelliklere sahip insanlar bu meslekte baþarýlý olabilirler. Bu programý bitirenler "Turizm Yöneticisi" olarak, çeþitli tesislerde, deðiþik düzeylerde görev alýrlar. Bu görevlerde baþarýlý oldukça üst kademelere yükselirler. Turizm iþletmecisi unvaný ile otel yöneticisi olarak çalýþan turizm yöneticisi otele gelen müþterilere sadece geceyi geçirecekleri bir oda saðlamaktan deðil, ayný zamanda onlarýn yiyip içmeleri ve eðlenmeleri için gereken koþullarý hazýrlamaktan da sorumludur. Bugün büyük oteller bir barýnak olmanýn ötesinde, giderek çok çeþitli sosyal etkinliklerin (niþan, düðün, kongre, konferans, seminer vb.) yapýldýðý yerler haline gelmektedir. Otel yöneticisi çeþitli beðenileri olan müþterilere çeþitli hizmetler veren bir otelin iþleyiþinden sorumludur. Otel, motel, lokanta vb. turizm tesislerinin yöneticisi, otelin çeþitli hizmet birimlerinde (resepsiyon, restoran, santral, oda servisi, alým-satým vb.) sorumlu kiþileri görevlendirir ve bunlarýn çalýþmalarýný denetler; müþteriye verilecek hizmetlerin çeþidini ve ödenecek ücreti saptar. Hizmetlerin sunuluþunda çýkan sorunlarý çözmek, müþterilerin þikayetlerini dinleyip, giderici önlemler almak otel yöneticisinin baþlýca görevlerindendir. Turizm iþletmeciliði ve otelcilik mezunlarý daha çok otellerde ve turizm sektöründe çalýþýrlar. Teknolojinin ilerlemesi insanlarýn boþ zamanlarýnýn ve ulaþým olanaklarýnýn artmasýna yol açmýþtýr. Bu da insanlarda çeþitli bölgeleri ve ülkeleri gezip görme isteði uyandýrmaktadýr. Yurtiçinde çeþitli amaçlarla seyahat eden insanlarýn sayýsýnýn artmasý yanýnda, özellikle yurtdýþýndan birçok insan gezip görme amacý ile ülkemize gelmektedir. Turist sayýsýndaki bu hýzlý artýþ ülkemizde çok sayýda otel ve motel yapýlmasýna yol açmýþ, otelcilik de kendine özgü eðitimi olan bir uzmanlýk alaný haline gelmiþtir. Önümüzdeki yýllarda turizm alanýndaki geliþmenin devam edeceði ve bu alanda iyi yetiþmiþ kimselerin iþ bulma sorunu olmayacaðý söylenebilir. Kiþisel yetenek ve yabancý dil meslekte baþarýlý olmaya ve ilerlemeye olanak vermektedir.

Müretcim Tercümanlýk

Mütercim Tercümanlýk programý Ýngilizce yazýlmýþ bir metnin baþka bir dile yazýlý olarak nasýl çevrileceði (mütercim) ve Ýngilizce'deki bir konuþmanýn baþka bir dile nasýl çevrileceði (tercümanlýk) konularýnda eðitim yapar. Dil ve edebiyat baþlýðý altýnda toplayabileceðimiz Türk Dili ve Edebiyatý, Doðu Dilleri ve Edebiyatlarý, Batý Dilleri ve Edebiyatlarý, Eskiçað Dilleri ve Kültürleri ve Mütercim Tercümanlýk gibi programlarda baþarýlý olabilmek için genel akademik yeteneðin yaný sýra sözel yetenek, güçlü bir bellek ve dikkate sahip olmak gereklidir. Ayrýca, dil ve edebiyat konularýnda özellikle eskiçað dilleri ve kültürleri ve dilbilim alanlarýnda eðitim görmek isteyenlerin bilimsel meraka sahip olmalarý, eski eserleri araþtýrmaya ilgi duymalarý beklenir. Sümeroloji ve Hititoloji gibi programlar eski uygarlýklara merak duyanlarýn ilgisini çekebilir. Mütercim tercümanlýk programýna gireceklerin ise zengin bir genel kültür yanýnda gramer ve kompozisyonda baþarýlý ve geniþ bir sözcük daðarcýðýna sahip olmalarý gerekir. Özellikle tercümanlýk çeþitli tipte insan tanýma olanaðý verdiðinden, hareketli bir çalýþma ortamýndan ve sosyal iliþkilerden zevk alanlar için önerilebilir. Bu programlarda dersler genellikle kuramsal olarak sürdürülmekte, öðrenciler fakülte kütüphanelerinde araþtýrma yapmakta, gerektiðinde fakültenin dil laboratuvarlarýndan yararlanmaktadýrlar. Dil ve edebiyat baþlýðý altýnda toplanan bu programlardan mezun olanlar deðiþik unvanlarla çalýþýrlar. Dilbilimci olarak çalýþmak isteyenler, bir dilin yapýsýný, kaynaðýný, baþka dillerle iliþkisini araþtýrýr; fonetik, anlam, gramer ilkelerini uygulayarak herhangi bir dilin geliþmesini inceler; tek sözcüklerin, birleþik sözcüklerin, eklerin, takýlarýn kaynaklarý, geliþmeleri, anlam deðiþmeleri üzerinde çalýþýr, dil sistemleri geliþtirirler; bir dil için sözcüklerin çeþitli kullanýþlarýna göre anlamlarýný açýklayan sözlükler hazýrlarlar. Bu kimseler genellikle üniversitelerde görev alýrlar. Türk Dili ve Edebiyatý bölümü mezunlarý kütüphanelerde, arþivlerde, Kültür Bakanlýðýnda, TRT Kurumunda görev alabilirler, yükseköðretim kurumlarýnda "Okutman" olarak çalýþabilirler. Öðretmenlik sertifikasý olanlar orta dereceli okullarda "Öðretmen" olabilirler. Özel yetenekleri olanlar gazete ve dergilerde "Yazarlýk", "Editörlük" yapabilirler. Latin Dili ve Edebiyatý ile Yunan Dili ve Edebiyatý mezunlarý müzelerde, epigrafi (yazýt bilim) alanýnda, kültür ve turizm faaliyetleri ile ilgili alanlarda, arþivlerde, eski belgelerin tercüme iþlerinde çalýþabilirler. Ancak epigrafi ve arþiv alanýnda uzman olmak için yurt dýþýnda bir kaç yýllýk eðitim görmek gerekmektedir. Tercümanýn iþi iki türlüdür. Birincisi "eþzamanlý tercüme" olup bir dilde konuþulanlarý, konuþma devam ederken, ayný zamanda baþka bir dile çevirmedir. Bu tip tercüme uluslararasý konferanslarda çok gereklidir. Elektronik araçlarýn geliþmesi ile bu alanda da ilerlemeler olmuþtur. Tercüman, konferans salonunun arkasýnda bir kabinde oturur ve kulaklýk ile konuþmacýnýn söylediklerini dinlerken ayný anda mikrofona, konuþulanlarýn tercümesini söyler. Dinleyiciler de bunu kulaklýklarý ile dinlerler. Eþzamanlý tercümede, tercüman konuþmacýyý çok dikkatle dinlemek, onun jest ve mimiklerini izlemek zorundadýr. Bu da çok iyi bir lisan bilgisini, dikkatli ve sabýrlý olmayý gerektirir. Ýkinci tür tercümede, konuþmasýný bitirdikten sonra tercüman söylenenleri çevirir. Bu tür tercümede her cümle iki defa söylendiðinden zaman alýcýdýr. Bu tercümede de tercüman konuþmacýnýn söylediklerini hatýrda tutmak ve konuþmayý deðiþtirmeden çevirmek zorundadýr. Mütercim ise bir dille yazýlmýþ bir metni baþka bir dile (Türkçeye) çevirir. Eskiçað dilleri ve kültürleri programlarý mezunlarý genellikle yükseköðretim kurumlarýnda bilimsel araþtýrmalar yapabilirler. Sümeroloji mezunlarý müze arþivlerinde çivi yazýsý uzmaný olarak görev alabilirler. Doðu Dilleri ve Edebiyatý mezunlarý Sanayi ve Ticaret Bakanlýðýnda, TRT Kurumunda, elçiliklerde, ithalat ve ihracat þirketlerinde görev alabilirler. Arap Dili ve Edebiyatý programýný bitirenler Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýnda çalýþabilecekleri gibi orta dereceli okullarda öðretmenlik yapabilirler. Ýtalyan dili ve edebiyatý programýndan mezunlar, Ýtalyan Lisesi'nde ve konservatuvarlarda öðretmenlik yapabilirler. Batý dilleri bölümlerini bitirenler yabancý dilde ya da Türkçe eðitim yapan orta dereceli okullarda yabancý dil öðretmeni veya yükseköðretim kurumlarýnda okutman olarak görev alabilirler. Öðretmen olmak isteyen kimseler için bu bölümlerde dil öðretimi konusunda ayrý ders programlarý düzenlenmiþtir. Batý dilleri programýndan mezun olanlar TRT Kurumunda, Dýþ Ýþleri Bakanlýðýnda, elçiliklerde, Sanayi ve Ticaret Bakanlýðýnda, turizm acentalarýnda ve ticari þirketlerde mütercim-tercüman olarak çalýþabilirler. Batý ve doðu dilleri ve edebiyatlarý programýný bitirenlerin iþ bulma olanaklarý, dilini öðrendikleri ülke ile ülkemiz arasýndaki kültürel ve ticari iliþkilere baðlý olarak deðiþmektedir. Genel olarak mezunlar Sanayi ve Ticaret Bakanlýðýnda, elçiliklerde iþ bulma olanaðýna sahiptirler.

Not: Ülkemizde nüfus ve eðitime verilen önem arttýkça okullardaki öðretmen açýðý büyümektedir. Özellikle okul öncesi eðitim öðretmeni, sýnýf öðretmeni, resim, müzik, beden eðitimi ve yabancý dil öðretmenlerine ihtiyaç vardýr. Öðrencilerin tercih listelerini oluþtururlarken mutlaka rehber öðretmenlerinden yardým almalýdýrlar. Seçilen bölümlerin teknik olarak doðru sýralanmasý yeni sýnav sisteminde son derece önemli bir hale gelmiþtir. Öðrencinin almýþ olduðu puana göre kazanabileceði kendisine en uygun bölüme girebilmesi için bilinçli bir tercih ve doðru sýralama çok önemlidir. Ýzmir öðrenci yönlendirme Merkezinde geliþtirdiðim " Üniversite Tercih Programý " ile öðrenci bilgilendirilmekte ve saðlýklý teknik sýralama yapýlabilmektedir. Bu program ülke genelinde bir çok özel okul ve dershane tarafýndan da halen iznimiz dahilinde kullanýlmaktadýr.